Maceracı bira tüketicilerinin gözü bu aralar, çok doğal olarak, IPA’larda. Şaşırtıcı değil, çünkü hem Amerika’da hem dünyada IPA’lar kraft bira dünyasını kasıp kavuruyor. Bazı pazarlarda bu India Pale Ale hafifçe deliliği düşüşe geçip yerine Milkshake IPA gibi alt kategorileri veya kraft lagerleri getirmiş olsa da, Türkiye’de hala en gözde kategorilerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Hal böyle olunca, “IPA Nedir?” sorusunu cevaplamak da bir hayli önem taşıyor.
IPA Nedir?
IPA, India Pale Ale’in kısaltması. Kimilerince ipa, kimilerince aypiey diye okunuyor. Biz okunuş rahatlığı sebebiyle bu yazıda dümdüz ipa diyerek devam edeceğiz.
Beer Judge Certification Program, IPA’yı kendi alt stilleri olan büyük bir kategori olarak alıyor. Burada en temel stillerden olan American IPA’i ise şöyle açıklıyor:
“Belirgin şekilde şerbetçiotlu ve bitter, orta kuvvette açık renkli bir Amerikan ale. Temiz bir fermantasyon karakterine şerbetçiotu önderlik ediyor, sek bitişli ve temiz. Destekçi pozisyondaki malt karakteri de şerbetçiotunun parlamasına izin veriyor.”
Bu formal tanımla birlikte, biz kısaca şunu söyleyebiliriz: IPA biralar, ne maltın ne mayanın bağırdığı, şerbetçiotunun mis kokularının öne çıktığı; yine şerbetçiotu acılığının da damakta net bir şekilde hissedildiği biralardır. Tabii şu anda IPA kategorisindeki çeşitlilikle birlikte farklı farklı profillerde IPA’lar ile karşılaşabiliyoruz. Temel düzeyde, kullanılan şerbetçiotları ve şerbetçiotunun kullanım metotları belirleyici oluyor; ancak tabii ki kullanılan tahıllarla veya maya karakteriyle ayrışan IPA stilleri de mevcut.
Elimiz değmişken bu kategorideki popüler birkaç stile de bakalım:
Hazy / New England (NEIPA) IPA Nedir?
Hazy IPA, yoğun meyve aromalarının ve lezzetlerinin alındığı, yumuşak gövdeli, pürüzsüz, kadehte buğulu ve opak görünüşte American IPA’lardır.
Double / Imperial IPA Nedir?
Yoğun derecede şerbetçiotlu, güçlü, ve bitter pale ale’lerdir. Bir American Barleywine’ın zengin ve kompleks maltsılığını, gövdesini ve tatlılık hissiyatını barındırmaz. Kuvvetine rağmen, içilebilir olmalıdır.
Brut IPA Nedir?
Brut burada, Şampanya terminolojisine benzer bir şekilde, sek yani ‘tatlılık hissi minimum ölçüde’ anlamında kullanılıyor. Brut IPA, çok açık renkli, şerbetçiotu baskın, gazlılığı yüksek, bitterliği bir tık daha geri çekilmiş, ve damakta neredeyse hiç tatlılık hissi bırakmayan bir American IPA varyantıdır.
IPA Tarihi
India Pale Ale için net bir tarih, hatta Hindistan’la ilişkilerini mutlak suretle belgeleyen bir materyal yok. Ama tüm tadımlarda anlatılan, sizin de barlarda hava atabileceğiniz hikaye genel olarak şöyle:
Üstünde güneş batmayan Britanya İmparatorluğu her yere askerlerini gönderiyor, tabii onların ardından içecekleri biraları da göndermek lazım geliyor. Ama İngiltere’den yola çıkan biralar, Hindistan’a ulaşana kadar yolda bozuluyor. Tam da bu noktada, acılığı ve aromatik bileşikleriyle olduğu kadar koruyuculuğuyla da öne çıkan şerbetçiotu çözüm oluyor.
Bira üreticileri (efsaneye göre George Hodgson), tabiri caizse, şerbetçiotunu basıyorlar ve biralar Hindistan’a mis gibi ulaşıyor. Zaman içinde bu bitter biralar bir edinilmiş zevk haline geliyor, lager ve diğer ale’lerin hakimiyeti sürse de yıllar sonra bu kategori kraft biracılar tarafından tekrar canlandırılıyor. Dünya çapındaki IPA deliliği de böyle doğuyor.
Bu hikaye çok güzel, çok romantik, ve eşe dosta anlatması keyifli. Ancak kayıtlar, 18. yüzyılın başlarında Hindistan’a bira göndermekle ilgili bir sorun yaşanmadığını; hatta IPA biraların George Hodgson’dan yaklaşık 100 sene önce dahi var olduğunu gösteriyor. Bu yıllarda, sıcak coğrafyalara gönderilecek biralarda daha fazla şerbetçiotu kullanmanın gerekli olduğu bilgisinin mevut olduğu ise bir gerçek.
Yazar: BERK FİDAN
