Su ve çaydan sonra dünyanın en popüler içeceği olan bira nasıl üretilir? Farklı aromalı biralar elde etmek için hangi bira bileşenleri kullanılır? Gelin birlikte bira mutfağında küçük bir tura çıkalım.
Bira Nasıl Yapılır?
Tarihi M.Ö. 10.000’e kadar uzanan bira, neredeyse tüm toplumların tarihine tanıklık eden bir içecek. Uluslararası bir lezzet olan bira, her ülkenin kendi mutfağına ait özel tarifler kullanılarak üretiliyor. İngiltere’nin ale biraları, Almanya’nı lager biraları, İrlanda’nın stout biraları... Her kültürün kendisine has özelliklerini ekleyerek yeni tarifler üretmesi bira endüstrisindeki çeşitliliğin en büyük sebebi aslında. Peki bira üretimi nasıl gerçekleşiyor?
İşleme arpa tanelerini yüksek sıcaklıklarda malta dönüştürerek başlanıyor. Malta dönüşen arpaların kavrulmasıyla biranın alacağı renk belirleniyor. Kavrulma işleminden sonra ise karışımın içerisine saf su ekleniyor. Bir litre bira üretmek için yaklaşık 6-7 litre saf su kullanılıyor. Son aşamada şerbetçi otu eklenerek karışım tamamlanıyor. İçeceğin biraya dönüşmesi içinse maya eklenerek fermantasyon işlemenin gerçekleşmesi bekleniyor. Yüksek sıcaklıklarda gerçekleşen fermantasyon işlemi biranın yoğunluğuna göre 3-10 gün arası sürebiliyor. Sonrası şişeleme ve raflara doğru yolculuk.
Biranın Hammaddesi Nedir?
Maya fermantasyonu sonucu üretilen bira yazlık bir zanaat ürününden büyük bir endüstriye dönüştü. Antik bir alkollü içecek olan içkinin hammaddesini ise tahıllar grubu oluşturuyor. Üretiminde genellikle arpa maltı kullanılan içecek; buğday, mısır, şerbetçiotu ya da pirinç kullanılarak da üretilebiliyor. Giderek gelişen bira endüstrisinde üretimler birçok maddenin bir araya getirilmesiyle gerçekleşiyor. Arpa maltına ek bileşenler eklenerek üretilen biralar bira endüstrisinin % 85-90’ını oluşturuyor. Biranın içeriğinde bulunan hammaddeler içeceğin rengini, kokusunu, alkol oranını ve kıvamını etkiliyor.
Alman Saflık Yasası’na göre bira üretiminde kullanılması gereken malzemeler su, malt, şerbetçiotu ve maya olarak sıralanıyor. Arpadan üretilen malt, biranın gövdesini oluşturan temel madde olarak tanımlanıyor. Maltın kavrulma oranı ise biranın rengini belirliyor. Hemoglobinin kana kırmızı rengini vermesi gibi malt da biraya kendine özgü rengini kazandırıyor. Şerbetçiotu ise biranın acılığını belirleyen ve raf ömrünü koruyan maddelerden biri. Biranın fermantasyonunda kullanılan üç tip maya bulunuyor. Ale mayalar, lager mayalar ve lambik gibi biraların üretiminde kullanılan vahşi mayalar. Tabii tüm bu Saflık Yasası kuralları giderek gelişen bira endüstrisinin arkasında kalmış. Biralara farklı aromalar kazandırmak için şişelere giren bileşenler uzun süredir rafların en çok satanları arasında yer alıyor.
Bira Üretiminde Kullanılan Bileşenler Nasıl Açığa Çıkıyor?
Biranın içerisindeki aromaların büyük bir kısmı fermantasyon sırasında maya tarafından oluşturuluyor. Bunun dışında maltın kavrulma oranı ve şerbetçi otu oranı gibi değerler de aroma üzerinde belirleyici. Kullanılan aromalar ve bileşenler, bira gibi alkollü içeceklerin üretimi için oldukça önemli bir yer tutuyor. Bira üretiminde yüksek alkoller, organik asitler, esterler, karbonil bileşikler ve kükürtlü bileşikler gibi birçok aroma maddesi kullanılabiliyor. Bu bileşenlerin bira içerisindeki kullanım oranı biranın lezzeti ve acılığı gibi pek çok konuda belirleyici rol oynuyor.
Toplamda binden fazla aroma bileşeni olduğunu öne süren araştırmacılar bu bileşenlerden yaklaşık 600’ünün uçucu olduğunu belirtiyor. İçeceğin tat ve kokusunu etkileyen bira bileşenleri, hammadde yoluyla ya da depolama şekliyle ürüne geçebiliyor. Dünyada bira üretiminde en çok kullanılan hammadde olan şerbetçiotunun biranın aroması üzerinde ciddi bir etkiye sahip olduğunu söylemek de mümkün. Tüm bunların yanında çeşitliliği artırmak amacıyla çeşitli dış maddeler de bira şişelerinin içerisine girebiliyor. İçimi kolaylaştıran ve güzel bir koku kazandıran aromalar, son yıllarda oldukça popüler. Peki aromalı bira üretiminde kullanılan en ilginç bira bileşenleri neler?
Muz Aromalı Biralar
Evet, yanlış duymadınız muzlu bira. Alkol tüketmeyi sevmeyen insanlara bile bir şans verdiren muzlu bira, İngiltere ve Almanya’da hatırı sayılır bir kitleye sahip. İngiliz bira üreticisi Wells and Young’s tarafından 1876’dan beri üretilen Banana Bread Beer, %5.2 alkol oranına sahip. İçeriğinde muz ve muz aroması bulunan içecek biberli baharat ve şerbetçiotu ile dengeli bir lezzet kazanıyor. Bir diğer muzlu bira üreticisi ise ‘’Dünyanın En Eski Bira Fabrikası’’ unvanına sahip olan Alman bira şirketi Weihenstephan. Bir buğday birası olan Weihenstephaner Wheat Beer, karanfil ve muz aroması ile tatlandırılıyor. Kehribar rengiyle tanınan bira, bembeyaz köpüğü ve % 5.4 alkol oranıyla oldukça özel bir lezzet.
Fındıklı (Nutty) Bira
Fındığı sadece bir bira eşlikçisi olarak düşünüyor olabilirsiniz. Fakat bira endüstrisinde her şeyi biranın içerisine dahil etmek mümkün. Özellikle ABD’de oldukça popüler olan fındıklı bira (nutty beer) üretiminde yer fıstığı ve ceviz gibi yemişler de kullanılabiliyor. Kehribar rengi biralarla stout arasında duran fındıklı biralar, yeni lezzetler denemek isteyenler için iyi bir tercih. Oregon’da bulunan bira fabrikası Rogue tarafından üretilen Hazelnut Brown Nectar en çok tüketilen fındıklı alternatifler arasında yer alıyor. Geleneksel bir brown ale olan Rogue Hazelnut, % 5.7 alkol oranına ve sayısız ödüle sahip. Spoetzl Brewery’nin pikan cevizli Shiner birası ve AleSmith’in İngiliz ale stili Nut Brown’ı ise deneyebileceğiniz diğer popüler alternatifler.
Sarımsaklı & Soğan Aromalı Biralar
Biraya aroma kazandırması için kullanılan belki de en ilginç ürün. Sarımsak, soğan ya da biber gibi sebzelerin bira endüstrisinde kullanılması alışılmış olmasa da özellikle Avrupa ülkelerinde uygulanan yerel bir teknik. Soğanlı ve sarımsaklı bira için küçük işletmecilerin dışında seri üretim gerçekleştiren bira fabrikaları da bulunuyor. Bunun için İngiliz markası The Garlic Farm tarafından üretilen Black Garlic Beer’ı örnek gösterebiliriz. Amber ale türündeki bu biraya sarımsak aroması kazandırmak için yaşlandırılmış siyah sarımsak kullanılıyor. Acı tatlı bir aromaya sahip olan biranın alkol oranı ise % 4.1. Soğan da tıpkı sarımsak gibi kükürt bileşeni içeren bir diğer bira aroması. Northern Monk tarafından üretilen Seabrook peynirli ve soğanlı bira ilk tadım için iyi bir alternatif olabilir. Merkezi İngiltere’de bulunan markanın limonlu turta, kurabiye, tarçın ve puding aromalı ilginç seçenekleri de bulunuyor.
Taze Kesilmiş Çim Aromalı Biralar
Oldukça ilginç bir aroma olan taze kesilmiş çim (fresh cut grass) sınırlı da olsa bazı bira üreticileri tarafından tercih edilen bir bileşen. Genellikle narenciye notalarıyla birlikte kullanılan çimen aroması, hem koku hem de tat olarak ferah bir içecek ortaya çıkarıyor. Sıcak yaz ayları için oldukça iyi bir alternatif olan çimen aroması, acı bira sevmeyenlerin tercih edebileceği bir aroma. Dünyaca ünlü İskoç bira üreticisi BrewDog tarafından üretilen Dead Pony Ale, % 3.8 alkol oranına ve çimen aromasına sahip bir bira. Greyfurt kabuğu rengi ve kalın beyaz köpüğüyle dikkat çeken bira klasik bir Amerikan pale ale’si. Kuru bitişli ve tropik esintili Dead Pony Ale, içeriğindeki yoğun şerbetçiotuna rağmen oldukça kolay bir içim sunuyor. Narenciye ve çimen notalarını aynı anda hissetmek için güzel bir seçenek.
Çilek, karamel, et, vanilya, bal, kağıt (papery), domates, mısır, lahana, peynir ve çok daha fazlası. Aklınıza gelebilecek birçok tat ya da koku biraya eşsiz bir lezzet kazandırmak için aroma olarak kullanılabiliyor. Kulağa garip gelseler de deneyenleri şaşırtan pek çok egzotik aroma bulunuyor. Denemeden bilemezsiniz!
Biralarınızı yudumlarken sizlere Köpüürt’ün özel tasarım bardakları ve aksesuarları eşlik edecek. Birçok alternatifi daha yakından incelemek için mağaza bölümüne göz atabilirsiniz.