Alman Saflık Yasası, yani Reinheitsgebot, sıklıkla iletişimi yapılan bir bira fenomeni. Ambalajlarda, anlatımlarda, açıklamalarda; sıklıkla adının geçtiğini görmek mümkün. Adını gördüğümüzde biramızın sihirli bir şekilde ‘saf’ olduğuna inandığımız bu yasanın gerçekte ne olduğu ise pek üstünde durulan bir şey değil. Alman Saflık Yasası nedir, ne anlama gelir, veya bir anlama gelir mi; bunları konuşma vakti.
Alman Saflık Yasası Reinheitsgebot Nedir?
Reinheitsgebot, bira üretiminde kullanılabilecek hammaddeleri regüle eden bir yasa. Hatta dünyanın en eski gıda regülasyonlarından ve tüketici koruma yasalarından biri. Tüketici koruma yasası diyorum, çünkü biranın içeriğini regüle ettiği kadar, bir Mass biranın satılabileceği fiyatı da belirtiyor.
1516’da Bavyera’da imzalanan ilk hali şöyle diyor: “Bira üretiminde kullanılacak malzemeler yalnızca şunlar ola: malt, şerbetçiotu, su. Kim bu talimatı aşarsa, o bira fıçılarına el konularak cezalandırıla”.
Dikkatinizi çekmiştir, yasanın ilk halinde mayanın adı geçmiyor. Sonraki versiyonlarda, mayanın ne olduğu ve ne işe yaradığı zihinlerde yer edince, maya da bu hammaddeler arasına ekleniyor.
Reinheitsgebot Alman Saflık Yasası’nın Amacı Nedir?
Aslında, biranın kalitesini korumak üzere çıkarılan bir yasa diyebiliriz. Diyor ki, “Şerbetçiotunuzu, maltınızı kullanın, biranın içine olmayacak şeyler karıştırmayın.” Ha tabii bir de: “Buğday çavdar falan kullanmayın ki, onlar fırınlara kalsın, ekmeğin maliyeti artmasın.”
Reinheitsgebot Alman Saflık Yasası’nı Neden Umursamalıyız?
İş bu yasanın pazarlama amaçlarıyla öne çıkarılmasına gelince, aslında burada çok büyük bir hinlik yok. (İnanılmaz bir sektör ifşası geliyor sandınız, değil mi?) Reinheitsgebot iletişimi yapılıyorsa, zaten o bira türü gereği yasa tanımıyla saf olması gereken bir biradır. Örneğin bir lagerde bu ibareyi gördüğümüzde, tahıl reçetesine buğday veya pirinç eklenmediğini şıp diye anlarız. Buraya kadar her şey on numara.
Alman Saflık Yasası’nın fazla-iletişimi, yalnızca şöyle bir soruna sebep olabilir:
Birayla pek ilgilenmiyorsunuz, veya yeni yeni içmeye başladınız. Almanlar zaten bira kralı, Alman birası deyince sizin için akan sular duruyor. Bir de böyle bir yasa gördünüz. Demek ki malt ve şerbetçiotu dışında bir şey eklenen biralar kötü.
Yanlış kere yanlış.
Bunun buğday birası var, şeker ve belki de meyve eklenmiş Belçika biraları var, laktoz gibi eklemelerle bambaşka lezzetlere ulaşan kraft biralar var… Nereye varmak istediğimi anlıyorsunuz, değil mi? Bira çok geniş bir dünya, ve kendinizi 1516’da kurulmuş bir köye kapatmanızı istemem.
Yazar: BERK FİDAN