Agresif gazlı, karbondioksitli biralara aşinayız. Bardağa koyarken etkileyici bir şekilde köpürüyor, ilk yudumda ağzımızda ateş böcekleri uçuşturuyorlar. Birayı gazlandırmak için bir de karbondioksit yerine nitrojen yani azot kullanabiliyoruz ki, çok başka bir sonuç veriyor. Birada nitrojen neden kullanılır? Nitro biraların ve azotla gazlandırılmış içeceklerin ortak özellikleri nelerdir?
Birada Nitrojen Neden Kullanılır?
Nitrojen, yani azot, birada karbondioksitten daha küçük baloncuklar oluşturur. Bu küçük baloncuklar, biraya daha dolgun ve kremamsı bir doku sağlar. Oluşan yoğun köpük, içim süresince kendisini korur. Özellikle kremamsı dokularıyla bildiğimiz, sevdiğimiz ve tercih ettiğimiz Stout ve Porter gibi biralarda azotun oynadığı rol büyüktür.
Nitrojen aynı zamanda, biranın içinde karbondioksitten daha az çözünür. Böylece daha stabil bir gazlılık seviyesi yakalanabilir, overcarbonation yani aşırı gazlılık durumundan daha kolay kaçınılabilir.
Nitrojen biranın dokusunu etkilediği kadar, lezzetinde de önemli rol oynayabilir. Örneğin şerbetçiotu ve kavruk maltlardan gelen acılığı bir nebze baskılayabilir, yine o kavruk maltların tatlılığını ön plana çıkarabilir. Nitro beer’ların genellikle Porter ve Stout gibi koyu renkli biralar olduğunu düşündüğümüzde, azotun bu özelliği de çok değerlidir.
Günün sonunda, nitrojen birayı daha pürüzsüz ve kremamsı bir dokuya kavuşturur, agresif profili törpüleyerek daha tatlı çağrışımlı bir damak sunar. Yani bir Stout birayı suyla yapılmış Nesquik’ten, kremayla yapılmış yoğun bir sıcak çikolata çevirebilir.
Şu anda fıçıdan kraft bira servis eden birkaç barda, kraft üreticilerin ve Efes Yenilik Atölyesi’nin Stout biralarının nitrojenle servis edilen versiyonları tadılabilir. Bu mekanlar ulaşılamaz olduğu takdirde, ünlü bir İrlandalı üreticinin azot ile gazlandırılmış koyu renkli birası da bu türe klasik bir örnektir.
Nitrojenli İçecekler Neye Benzerler?
Biz temelde nitrojeni koyu renkli biralarla eşleştirsek de, farklı farklı içeceklerde de artık rastlaşabiliyoruz. Ülkemizde olmasa da dünyada nitrojen artık Stout’lar ile kısıtlı kalmıyor, mesela IPA’lerde de görülebiliyor. Bira dünyasından çıktığımızda, Amerika’da Pepsi’nin bile azotla gazlandırılmış bir versiyonunu raflarda bulmak mümkün. Ülkemizde de zaman zaman nitrojenle gazlandırılmış cold brew gibi deneysel üretimlere denk gelebiliyoruz. Nitelikli kahvecilerde “denk gelmek” biraz daha şans gerektirse de, büyük Starbucks şubelerinde azotla gazlandırılmış cold brew kahveleri fıçıdan tüketmek de güzel bir deneyim.
Azotlu içecekler, bize genel olarak çok daha kremamsı ve dolgun bir doku; ve köşeleri yuvarlanmış daha pürüzsüz bir damak sunuyorlar. Karbondioksitle gazlanmış hallerine alışık olduğumuz agresif gazlı içeceklerin, nitrojenli hallerini içmenin de bir hayli ilginç olduğunu eklemek gerek.